Pytania i odpowiedzi cz. 1
Czy jedzenie wieczorem i przed snem sprzyja otyłości ?
mpo metabolizmu jest najszybsze w godzinach porannych, wraz z upływem czasu zwalnia, osiągając najniższe wartości późnym wieczorem. Z tego względu wysokoenergetyczne posiłki spożywane późnym wieczorem lub przed snem przekształcane są w znacznym stopniu w tkankę tłuszczową. Przede wszystkim należy unikać wysokoenergetycznych przekąsek (szczególnie słodyczy) oraz nadmiaru węglowodanów tuż przed snem. Dlatego wdrożenie zasady: „Śniadanie zjedz jak król, obiad jak książę, a kolację jak ubogi” pomoże utrzymać prawidłową masę ciała. Na tycie ma wpływ jednak szereg czynników. Dlatego oprócz przestrzegania odpowiednich pór spożywania posiłków należy na co dzień uwzględniać poniższe zasady:
- wyeliminowanie z diety wysokoprzetworzonych produktów
Najbardziej przetworzone produkty dostępne na rynku to słodycze i wędliny. Są one sztucznie barwione i konserwowane, pozbawione wartości odżywczych, a mają wysoką wartość kaloryczną. - ograniczenie spożycia tłuszczów, zwiększając udział białek i ilość spożywanych węglowodanów
Dieta bogata w tłuszcz sprzyja otyłości i chorobom serca, zwalnia też tempo metabolizmu. Zaleca się spożywanie posiłków w taki sposób, aby 2/3 stanowiły węglowodany (produkty zbożowe, warzywa, owoce, ryż i kasza), resztę powinny stanowić białka o wysokiej wartości biologicznej (chudy drób, wołowina, ryby, jaja i produkty mleczne). - picie 2-3 litrów wody dziennie
Duża aktywność powoduje uratę wody w organizmie. Jej niedobór w organizmie prowadzi do ograniczenia możliwości wysiłkowych, zmniejszenia tempa przemiany tłuszczów. Picie wody przed posiłkami ogranicza apetyt, czyli jest świetnym środkiem odchudzającym. Woda nie zawiera kalorii, w trakcie diety można ją spożywać bez ograniczeń. - spożywanie pokarmów bogatych w błonnik
Błonnik reguluje trawienie, ogranicza wchłanianie tłuszczu. Produktami bogatymi w błonnik są: płatki owsiane, produkty zbożowe, świeże warzywa i owoce. - spożywanie małoobjętościowych i częstych posiłków
Spożywanie większej liczby mniejszych posiłków (4-6 dziennie) zapewnia lepsze wchłanianie substancji odżywczych, bez przeciążania przewodu pokarmowego. Nie należy się spieszyć podczas spożywania posiłku, jeść do umiarkowanej sytości. - cykliczne i stopniowe redukowanie ilości spożywanych kalorii
Znaczne zmniejszenie wartości kalorycznej spożywanych posiłków powoduje obniżenie tempa przemiany materii. Żeby tego uniknąć, redukuje się liczbę kalorii w ciągu tygodnia. Dąży się do redukcji kaloryczności posiłków o 200-300 kcal dziennie, w sposób nieregularny. Unikniemy w ten sposób wtórnego zwiększenia masy ciała po drastycznej diecie. - regularne wykonywanie ćwiczeń tlenowych (aerobowych)
Takie ćwiczenia zwiększają sprawność krążeniowo-oddechową i usprawniają metabolizm tłuszczów. Żeby osiągnąć korzyści metaboliczne i wydolnościowe, powinniśmy je wykonywać przynajmniej trzy razy w tygodniu, minimum przez 20 minut.
Odżywanie w przypadku anemii
Żelazo znajduje się w produktach w dwóch postaciach: hemowej i niehemowej.
Pierwsza postać jest najlepiej wchłanialna. Znajduje się w produktach zwierzęcych, np. cielęcinie, drobiu, podrobach (wchłanianie w ilości około 22%).
Wchłanianie żelaza niehemowego jest znacznie niższe (w ilości około 5%), np. ze szpinaku żelazo wchłaniane jest jedynie w 2%. Żelazo niehemowe znajduje się w żółtkach jaj, produktach zbożowych z pełnego ziarna, kaszach gruboziarnistych, zielonych warzywach (nać pietruszki, szczypior) oraz boćwinie, korzeniu pietruszki, buraku.
Na bioprzyswajalność żelaza mają wpływ składniki zawarte w pożywieniu. Warto mieć tę świadomość w trakcie komponowania posiłków.
Składniki działające korzystnie na wchłanianie żelaza:
- kwasy zawarte w owocach i warzywach (askorbinowy, winowy, cytrynowy). Jedzenie produktów bogatych w witaminę C (owoców, warzyw) razem z produktami bogatymi w żelazo znacznie poprawia absorbowanie tego pierwiastka
- cukier mleczny – laktoza
- białko mięsa i ryb bogate w aminokwasy ułatwiające wchłanianie żelaza (histydynę, lizynę).
Składniki zmniejszające wchłanianie żelaza:
- fityniany wchodzące w skład produktów zbożowych z pełnego przemiału
- fosforany – znajdują się w dużych ilościach w mleku i jajach. Żółtko jaja zawiera dużą ilość żelaza (7,2 mg/100 g produktu), lecz jest słabo przyswajalne
- kwas szczawiowy – większe ilości znajdują się w rabarbarze, szpinaku, szczawiu
- nadmiar błonnika w diecie
- kazeina mleka krowiego
- białko serwatkowe
- teina zawarta w herbacie oraz kofeina zawarta w kawie
- wapń, mangan, miedź, cynk, kadm, ołów.
Przykładowa potrawa
Wątróbka najlepiej wieprzowa, cielęca lub wołowa (zawiera prawie 2 razy więcej żelaza od wątróbki z kurczaka). Do wątróbki sałatka z dodatkiem soku z cytryny i natki pietruszki (wit. C zwiększa wchłanianie żelaza).
Polecam indywidualną konsultację ze specjalistą w celu ustalenia ilości spożywania produktów będących źródłem żelaza oraz korzystania z metod diagnostycznych w celu kontrolowania stężenia żelaza (np. stężenie ferrytyny w surowicy krwi), ponieważ zarówno niedobór, jak i nadmiar żelaza jest niekorzystny dla zdrowia.
Jak podczas karmienia piersią nie tracić gwałtowanie wagi ?
Odpowiednia dieta kobiety w czasie laktacji jest szczególnie istotna, ponieważ dziecko w okresie niemowlęcym intensywnie rośnie, w związku z tym wykazuje duże zapotrzebowanie na różne składniki pokarmowe i jest wrażliwe na wszelkie niedobory. Kamienie piersią jest niewątpliwie najkorzystniejszym, najbardziej racjonalnym sposobem żywienia niemowląt.
Matka karmiąca piersią powinna spożywać posiłki łatwo strawne, urozmaicone, bogate w białko o wysokiej wartości odżywczej, z dużą ilością owoców i warzyw.
Ważnym elementem diety matki karmiącej piersią są płyny: soki owocowe, warzywne, przetwory mleczne, mleko, słaba herbata. Należy unikać kawy naturalnej, mocnej herbaty, produktów wzdymających, ostrych przypraw.
Osoby, które mają tendencje do chudnięcia powinny w tym okresie wzbogacić dietę o dodatkowe kalorie. Należy zatem spożywać więcej soków owocowych, stosować dodatki podczas gotowania (np. kasza manna, masło, oliwa z oliwek do zup i sosów), wybierać bardziej kaloryczne owoce (banany, arbuzy, winogrona), spożywać większe ilości produktów mącznych. Raz na jakiś czas można wzbogacić kaloryczność diety słodyczami lub produktami o większej zawartości tłuszczu.